Welke kansen en belemmeringen ervaren agrariërs om te werken aan biodiversiteitsherstel?

De Radboud Universiteit onderzoekt in Living Lab Ooijpolder-Groesbeek (LLOG) de voorwaarden en mogelijkheden voor het herstel van biodiversiteit in de regio. De wetenschappers van LLOG komen uit verschillende vakgebieden. Er wordt ecologische onderzoek gedaan en onderzoek naar de voorwaarden voor samenwerking tussen belanghebbenden in het gebied en daarbuiten. Daarnaast wordt ook onderzocht onder welke voorwaarden agrariërs en andere private grondgebruikers werken aan het versterken en het herstel van de biodiversiteit in het agrarisch landschap. Dit laatste deelonderzoek wordt uitgevoerd door Bibi Witvliet.

Op veldbijeenkomsten en in ontmoetingen in het kader van het project ‘Grip op Biodiversiteit’ heeft Bibi gesprekken gevoerd met agrariërs. Daarbij heeft zij al een aantal eerste kansen en belemmeringen geïdentificeerd die agrarische ondernemers ervaren bij het nemen van maatregelen gericht op het versterken van de biodiversiteit. Deze kunnen opgesplitst worden in kansen en belemmeringen voor de veehouderij en voor de akkerbouw en vollegrondsteelt.

Veehouders vinden het moeilijk te begrijpen dat ze maar een bepaald deel van hun eigen mest mogen gebruiken en dat ze voor een ander deel kunstmest moeten aankopen en gebruiken. Ze vinden dat zij zelf in staat zijn om hun eigen mest te bewerken en dan weer te gebruiken waardoor de bodem minder wordt uitgeput of waardoor koolstof beter wordt vastgelegd. Een ander probleem zijn eenjarige pachten met fluctuerende prijzen die het lastig maken om de bedrijfsvoering te plannen. Het heeft gevolgen voor wat een agrariër kan doen voor biodiversiteitsherstel. Er is ook competitie om subsidies (bijv. ANLb) en om duurzaamheidscertificaten waar een beperkt aantal agrariërs aan mee kan doen. Ook de bereidheid van consumenten om een meerprijs te betalen voor duurzame producten, zoals biologische melk, speelt een rol. En wat zijn de gevolgen van de stikstofcrisis voor de landbouwsector voor het verder ontwikkelingen van bedrijven in de veehouderij?

Naast belemmeringen zien veehouders ook kansen. Bijvoorbeeld in een (blijvende) subsidie voor mengsels van zaaizaad voor productief kruidenrijk grasland en de verdere veredeling van die mengsels. Op die manier kunnen zij experimenteren met verschillende soorten zaaizaad en ontdekken wat bij hun bedrijf past. Veehouders zien kansen in langjarige pachtcontracten en langjarige beheercontracten voor natuur en landschap. Een goed voorbeeld is het dertigjarige contract voor Groenblauwe Diensten in de Ooijpolder en in Groesbeek. Duurzaamheidscertificaten kunnen ook van meerwaarde zijn evenals CO₂-certificaten waarmee agrariërs geld ontvangen voor het vastleggen van CO₂ in hun gewassen en in de grond.

Akkerbouwers ervaren belemmeringen bij de investering in nieuwe machines voor nieuwe teelttechnieken zoals strokenteelt. Zij vragen zich af wat de praktische en technische uitvoerbaarheid hiervan is. Daarnaast is het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid aan verandering onderhevig. Hoe speel je als agrariër in op die veranderingen? Waar kies je voor zolang het beleid nog onduidelijk is? Is het verstandig om te investeren in natuurgrond naast landbouwgrond? Helaas zijn enkele programma’s met duurzaamheidscertificaten gestopt die een extra vergoeding opleverden voor de agrariër. De ervaringen met natuurlijke plaagbestrijding, zoals bijv. in de vorm van bloemrijke akkerranden, voldoen ook niet altijd aan de verwachtingen van agrariërs. Akkerbouwers zien ook kansen om te werken aan biodiversiteitsherstel, bijvoorbeeld door de aanleg van groenblauwe dooradering. Als agrarische percelen omgeven worden door landschapselementen dan worden de gewassen beter beschermd tegen ziekten of insectenplagen.

In de komende maanden gaat Bibi Witvliet verdere stappen zetten in dit deelonderzoek. Zij gaat graag in gesprek met agrarische ondernemers om verder te onderzoeken onder welke voorwaarden zij werken aan biodiversiteitsherstel. Voor meer informatie kunt u contact met haar opnemen via Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Een bij op een paardenboem, tijdens een veldbezoek van Living Lab in de Ooijpolder

Dit is een bericht van Bibi Witvliet, Radboud Universiteit Nijmegen - Project Living Lab Ooijpolder-Groesbeek